طلاق شرعی چیست؟ طلاق شرعی بدون ثبت
در طلاق شرعی، صیغه طلاق جاری و ارتباط زناشویی قطع می‌شود، اما این نوع طلاق به صورت قانونی ثبت نمی‌شود. بنابراین، تنها از منظر دینی معتبر بوده و از لحاظ قانونی هیچ اثری به جا نمی‌گذارد. این در حالی است که طلاق قانونی، علاوه بر اجرای صیغه، با ثبت رسمی در مراجع قانونی همراه است و تمامی آثار حقوقی مانند مهریه، نفقه و حضانت فرزندان را به دنبال دارد.
طلاق شرعی زمانی انجام می‌شود که صیغه طلاق جاری شده و پیوند زناشویی میان زوجین از دیدگاه شرعی پایان می‌یابد، اما این نوع جدایی در مراجع رسمی و قانونی ثبت نمی‌شود. از این رو، مواردی چون مهریه، نفقه، و دیگر حقوق مالی در چارچوب قانونی قابل پیگیری نخواهند بود. برخلاف آن، طلاق قانونی با ثبت رسمی همراه بوده و تمامی تعهدات و مسئولیت‌های مرتبط با آن برای طرفین الزام‌آور است.
شرایط طلاق شرعی چیست؟
در این بخش، قصد داریم شرایط طلاق شرعی را به‌طور دقیق و واضح بیان کنیم که شامل موارد زیر می‌باشد:
- رضایت و آگاهی زوجین
- حضور شاهدین عادل و بالغ
- عدم وقوع در زمان حیض یا نفاس
- شرایط نذر یا قسم شرعی
- عدم وجود فشار یا تحمیل در تصمیم
آیا طلاق شرعی ثبت می‌شود؟
خیر؛ ولی برای آنکه طلاق شرعی ثبت قانونی شود و از نظر حقوقی معتبر باشد، زوجین باید پس از اجرای طلاق شرعی، مراحل قانونی آن را پیگیری کرده و ثبت طلاق را در اداره ثبت احوال یا دادگاه خانواده انجام دهند.
در غیر این صورت، طلاق شرعی تنها در دایره مسائل مذهبی و شرعی معتبر خواهد بود و از نظر قانونی نمی‌تواند اثرات حقوقی لازم را به همراه داشته باشد.
تفاوت طلاق قانونی و طلاق شرعی در یک نگاه
تفاوت‌های میان طلاق قانونی و طلاق شرعی به وضوح در قالب جدول نشان داده شده است.
| ویژگی | طلاق شرعی | طلاق قانونی |
|---|---|---|
| تعریف | طلاقی که بر اساس اصول فقهی اسلامی انجام می‌شود. | طلاقی که طبق قوانین مدنی و حقوقی کشور انجام می‌شود. |
| ثبت رسمی | نیازی به ثبت در مراجع رسمی ندارد. | باید در دفاتر ثبت احوال یا دادگاه ثبت شود. |
| اثرات حقوقی | فاقد اثر قانونی در زمینه‌های مالی و اجتماعی. | تأثیر بر حقوق مالی زن شامل نفقه، حضانت و تقسیم اموال دارد. |
| فرآیند اجرایی | بدون نیاز به حضور در دادگاه و فقط با صیغه طلاق شرعی. | نیاز به مراحل قانونی، دادگاه و صدور حکم دارد. |
| حضور مراجع قضایی | نیازی به حضور در دادگاه ندارد. | حضور در دادگاه برای ثبت طلاق الزامی است. |
| امکان درخواست طرفین | ممکن است بر اساس درخواست یکی از طرفین یا توافق انجام شود. | معمولاً به‌طور قانونی یکی از طرفین باید در دادگاه درخواست دهد. |
| اثر بر وضعیت حقوقی زن | ممکن است بدون اثر حقوقی باشد. | به طور کامل وضعیت حقوقی زن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. |
چالش‌های ممکن در اجرای طلاق شرعی در خارج از ایران
طلاق شرعی برای ایرانیان مقیم خارج از کشور به اجرای صیغه طلاق در حضور شاهدان عادل و بالغ اطلاق می‌شود، اما این نوع طلاق معمولاً در کشورهای غیر اسلامی به رسمیت شناخته نمی‌شود. به همین دلیل، ایرانیان برای رسمیت‌بخشیدن به طلاق در کشورهای خارجی باید علاوه بر اجرای طلاق شرعی، مراحل قانونی مربوط به طلاق در آن کشور را نیز دنبال کنند.
در بسیاری از موارد، ثبت رسمی طلاق در دادگاه‌های محلی ضروری است تا حقوق قانونی طرفین، به ویژه در زمینه‌های مالی و سرپرستی فرزندان، محفوظ بماند.
نقش وکیل در روند طلاق شرعی و قانونی
در روند طلاق شرعی و قانونی، وکیل نقش حیاتی در هدایت فرآیندها و محافظت از حقوق موکلین ایفا می‌کند. در طلاق شرعی، وکیل با مشاوره دقیق به زوجین کمک می‌کند تا صیغه طلاق را طبق اصول دینی و فقهی به درستی اجرا کنند و از بروز مشکلات قانونی در آینده جلوگیری نماید. همچنین، در طلاق قانونی، وکیل با پیگیری مراحل دادگاهی، از جمله تنظیم پرونده‌های حقوقی و مالی، از حقوق طرفین به ویژه در زمینه‌های حضانت، نفقه و تقسیم اموال دفاع می‌کند.
نتیجه گیری
در نهایت، طلاق شرعی یک فرآیند دینی و فقهی است که صیغه طلاق میان زن و مرد جاری می‌شود و رابطه زناشویی آن‌ها قطع می‌شود، اما این نوع طلاق در مراجع قانونی ثبت نمی‌شود و به تبع آن، اثرات حقوقی نخواهد داشت. این تفاوت اساسی بین طلاق شرعی و قانونی است، چرا که طلاق قانونی در سیستم حقوقی ثبت می‌شود و آثار حقوقی و اجتماعی ملموس، مانند تغییر وضعیت مدنی، حقوق مالی و حضانت فرزندان را به دنبال دارد. برای ثبت طلاق شرعی به‌طور قانونی و به دست آوردن اثرات حقوقی لازم، زوجین باید مراحل قانونی را دنبال کنند.
علاوه بر این، اجرای طلاق شرعی برای ایرانیان مقیم خارج از کشور ممکن است با چالش‌هایی مواجه شود، زیرا در بسیاری از کشورها این نوع طلاق به رسمیت شناخته نمی‌شود. از این رو، ایرانیان برای تایید و رسمیت‌بخشیدن به طلاق خود در خارج از کشور، باید به مراحل قانونی آن کشور توجه کنند.
