ایران وکلا
ایران‌وکلا
arrow icon

مراحل ابطال سند رهنی چیست؟

زمان مطالعه
زمان مطالعه: 12 دقیقه
تاریخ انتشار
۰۳ آذر ۱۴۰۳
تاریخ بروزسانی
۱۹ آذر ۱۴۰۳
مراحل ابطال سند رهنی چیست؟
خلاصه مطلب در ۳۰ ثانیه

ابطال سند رهنی، فرایندی حقوقی است که برای آزادسازی ملک از تعهدات مالی صورت می‌گیرد. این فرایند ممکن است به دلایلی مانند پرداخت کامل بدهی، نقض تعهدات توسط طلبکار یا وجود نقص در سند رهنی درخواست شود. مراحل ابطال سند رهنی شامل مشاوره با وکیل، جمع‌آوری مدارک، تنظیم دادخواست، تقدیم دادخواست به دادگاه، رسیدگی دادگاه و صدور حکم است.

شرایط ابطال سند رهنی نیز به عوامل مختلفی مانند نوع سند، شرایط قرارداد و قوانین حاکم بستگی دارد. با توجه به پیچیدگی‌های حقوقی این موضوع، توصیه می‌شود که قبل از هر اقدامی با یک وکیل متخصص در امور ملکی مشورت نمایید.

رهن یکی از روش‌های رایج تامین مالی است که در آن مالک یک ملک یا دارایی، آن را به عنوان ضمانت در قبال دریافت وام یا بدهی به دیگری واگذار می‌کند. سند رهنی نیز مدرکی است که این رابطه حقوقی را تایید می‌کند. اما ممکن است شرایطی پیش بیاید که مالک بخواهد از این تعهد رها شود. در چنین مواردی، ابطال سند رهنی مطرح می‌شود. ابطال سند رهنی به معنای خاتمه دادن به رابطه رهن و آزاد شدن ملک از هرگونه تعهد مالی است.

اما چه عواملی می‌تواند منجر به درخواست ابطال سند رهنی شود؟ دلایل مختلفی از جمله پرداخت کامل بدهی، نقض مفاد قرارداد توسط طلبکار، یا حتی وجود مشکلاتی در خود سند رهنی می‌توانند باعث شوند که مالک به دنبال ابطال سند رهنی باشد. در ادامه، مراحل و شرایط لازم برای ابطال سند رهنی را به طور مفصل بررسی خواهیم کرد.

منظور از دعوای ابطال سند رهنی چیست؟

دعوای ابطال سند رهنی، یکی از دعاوی رایجی است که در حوزه املاک مطرح می‌شود. این دعوا زمانی مطرح می‌شود که مالکی قصد دارد تا تعهدات ناشی از سند رهنی را از خود ساقط کند. به عبارت ساده‌تر، فردی که ملکی را به عنوان ضمانت وام به بانک یا فرد دیگری داده است، با طرح این دعوا می‌خواهد سند رهنی را باطل کرده و ملک خود را از رهن آزاد کند.

منظور از دعوای ابطال سند رهنی چیست؟
دعوای ابطال سند رهنی برای آزادسازی ملک از رهن و رفع تعهدات ناشی از آن مطرح می‌شود.

سند رهنی چیست؟

سند رهنی، سندی رسمی است که به موجب آن، مالک یک ملک (راهن) ملک خود را به عنوان ضمانت وام به بانک یا شخص دیگری (مرتهن) ارائه می‌دهد. این سند در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می‌شود و شرایط و تعهدات طرفین در آن به وضوح قید می‌گردد.

در صورتی که وام‌گیرنده نتواند قرض خود را در موعد مقرر پرداخت کند، طلبکار می‌تواند از طریق مراجعه به دادگاه و پس از طی مراحل قانونی، ملک مورد رهن را به فروش برساند. درآمد حاصل از فروش ملک برای بازپرداخت بدهی استفاده می‌شود و در صورت مازاد، مبلغ باقیمانده به مالک ملک برمی‌گردد. این فرآیند شامل مراحل مختلفی از جمله صدور اجرائیه و برگزاری مزایده است که تحت نظارت دادگاه انجام می‌گیرد.

برای مشاهده بهترین وکیل تهران کلیک کنید. مشاهده

شرایط ابطال سند رهنی چیست؟

ابطال سند رهنی، فرایندی حقوقی است که در صورت تحقق شرایط خاصی امکان‌پذیر است. در جدول زیر، مهم‌ترین شرایطی که برای ابطال سند رهنی باید وجود داشته باشد، به طور خلاصه ارائه شده است:

شرط ابطال سند رهنیتوضیح
پرداخت کامل بدهیاصلی‌ترین شرط برای ابطال سند رهنی، پرداخت کامل بدهی است. با پرداخت تمام مبلغ وام و سود آن، می‌توان درخواست ابطال سند رهنی داد.
نقض تعهدات توسط طلبکاراگر طلبکار (بانک یا فردی که وام داده است) به تعهدات خود در قرارداد عمل نکند، وام‌گیرنده می‌تواند با استناد به این موضوع، درخواست ابطال سند رهنی را مطرح کند.
وجود نقص در سند رهنیدر صورتی که در سند رهنی نقص یا ایرادی وجود داشته باشد که بر حقوق وام‌گیرنده تاثیر بگذارد، می‌توان درخواست ابطال آن را مطرح کرد.
فوت وام‌گیرندهدر صورت فوت وام‌گیرنده، ورثه او می‌توانند با ارائه گواهی فوت، درخواست ابطال سند رهنی را مطرح کنند.
فسخ قرارداد رهناگر شرایطی در قرارداد رهن پیش آید که منجر به فسخ آن شود، سند رهنی نیز باطل خواهد شد.
تصمیم دادگاهدر نهایت، تصمیم‌گیری در مورد ابطال سند رهنی بر عهده دادگاه است. دادگاه با بررسی همه جوانب پرونده و ادله طرفین، حکم خود را صادر می‌کند.
ثبت نام وکیل

مراحل ابطال سند رهنی

ابطال سند رهنی، فرایندی حقوقی است که طی آن، مالک ملکی که تحت رهن قرار گرفته، می‌تواند با طی مراحل قانونی، این رهن را از ملک خود زدوده و مالکیت کامل آن را به دست آورد. این فرایند، زمانی صورت می‌گیرد که شرایط خاصی فراهم باشد و معمولا با طرح دعوی در دادگاه دنبال می‌شود.

مراحل ابطال سند رهنی
ابطال سند رهنی فرایندی حقوقی است که طی آن مالک با طرح دعوی، رهن ملک خود را حذف و مالکیت کامل را بازمی‌گرداند.

مرحله اول: تصمیم‌گیری و مشاوره

اولین قدم برای ابطال سند رهنی، تصمیم‌گیری جدی برای انجام این کار است. پس از تصمیم‌گیری، بهتر است با یک وکیل متخصص در امور ملکی مشورت شود. وکیل می‌تواند به شما در مورد شرایط قانونی، مدارک مورد نیاز و مراحل دادرسی راهنمایی‌های لازم را ارائه دهد.

مرحله دوم: جمع‌آوری مدارک

در این مرحله، باید تمامی مدارک مرتبط با سند رهنی، قرارداد وام، پرداخت‌های انجام شده و سایر اسناد مرتبط را جمع‌آوری کنید. این مدارک به عنوان دلایل شما در دادگاه مورد استفاده قرار خواهند گرفت.

مرحله سوم: تنظیم دادخواست

با کمک وکیل، دادخواستی تنظیم می‌شود که در آن دلایل شما برای ابطال سند رهنی به طور کامل تشریح می‌شود. در این دادخواست، باید به طور دقیق به دلایل قانونی خود برای ابطال سند اشاره کنید و مدارک مربوطه را به دادگاه ارائه دهید.

مرحله چهارم: تقدیم دادخواست به دادگاه

پس از تنظیم دادخواست، آن را به دادگاه صالح تقدیم می‌کنید. دادگاه پس از دریافت دادخواست، آن را بررسی کرده و به طرف مقابل (بانک یا فردی که وام داده است) ابلاغ می‌کند.

تقدیم دادخواست به دادگاه
پس از تقدیم دادخواست به دادگاه، دادگاه آن را بررسی و به طرف مقابل ابلاغ می‌کند.

مرحله پنجم: رسیدگی دادگاه

دادگاه پس از ابلاغ دادخواست به طرف مقابل، جلسات دادرسی را برگزار می‌کند. در این جلسات، طرفین دعوا به بیان ادعاهای خود پرداخته و مدارک خود را ارائه می‌دهند. دادگاه نیز با بررسی ادعاها و مدارک، به صدور حکم اقدام می‌کند.

مرحله ششم: صدور حکم

پس از اتمام مراحل دادرسی، دادگاه با توجه به ادله و مستندات ارائه شده، حکم خود را صادر می‌کند. در صورتی که دادگاه حکم به ابطال سند رهنی بدهد، سند رهنی باطل شده و ملک از هرگونه تعهد مالی آزاد می‌شود.

ابطال سند رهنی، فرایندی حقوقی پیچیده و حساس است که مستلزم دانش تخصصی و تجربه کافی در امور حقوقی است. با توجه به اهمیت موضوع و تاثیرات آن بر مالکیت و دارایی افراد، توصیه اکید می‌شود که قبل از هر اقدامی، با یک وکیل متخصص در امور ملکی و بانکی مشورت نمایید. وکیل با بررسی دقیق پرونده و ارائه مشاوره حقوقی جامع، به شما کمک خواهد کرد تا از حقوق خود به بهترین نحو دفاع کرده و در نهایت به نتیجه مطلوب دست یابید. به یاد داشته باشید که مراجعه به یک وکیل مجرب، تضمینی برای موفقیت در این فرایند پیچیده است و از اتلاف وقت و هزینه‌های اضافی جلوگیری می‌کند.

موارد ابطال سند رهنی در گرو بانک

ابطال سند رهنی که در گرو بانک قرار گرفته است، فرایندی حقوقی است که به دلایل مختلفی ممکن است اتفاق بیفتد. در جدول زیر، برخی از مهم‌ترین مواردی که می‌توانند منجر به ابطال سند رهنی شوند، آورده شده است:

مورد ابطال سند رهنیتوضیح
پرداخت کامل بدهیاین رایج‌ترین دلیل برای ابطال سند رهنی است. زمانی که وام‌گیرنده، اصل وام و کلیه سودهای متعلقه را به طور کامل پرداخت کند، بانک موظف است سند رهنی را باطل کند.
انقضای مدت قرارداداگر مدت قرارداد وام به پایان برسد و وام‌گیرنده همچنان بدهکار باشد، بانک می‌تواند ملک را به مزایده بگذارد. اما اگر وام‌گیرنده بتواند ثابت کند که آمادگی پرداخت اقساط را دارد، ممکن است دادگاه به ابطال سند رهنی حکم دهد.
نقض تعهدات بانکاگر بانک به تعهدات خود در قرارداد وام عمل نکند، مانند پرداخت نکردن سود سپرده یا عدم ارائه تسهیلات مورد توافق، وام‌گیرنده می‌تواند با استناد به این موضوع، درخواست ابطال سند رهنی را مطرح کند.
وجود نقص در سند رهنیاگر در سند رهنی نقص یا ایرادی وجود داشته باشد که بر حقوق وام‌گیرنده تاثیر بگذارد، می‌تواند درخواست ابطال آن را مطرح کند.
فسخ قرارداد واماگر شرایطی در قرارداد وام پیش آید که منجر به فسخ آن شود، سند رهنی نیز باطل خواهد شد.
تصمیم قضاییدر برخی موارد، دادگاه ممکن است به دلایل دیگری مانند ورشکستگی بانک یا وجود تقلب در قرارداد، حکم به ابطال سند رهنی بدهد.

چه کسی حق ثبت دادخواست ابطال سند رهنی را دارد؟

همان طور که پیش‌تر نیز اشاره شد ابطال سند رهنی، فرایندی حقوقی است که طی آن، مالک ملکی که تحت رهن قرار گرفته، می‌تواند با طی مراحل قانونی، این رهن را از ملک خود زدوده و مالکیت کامل آن را به دست آورد. اما سوال اینجاست که چه کسی حق طرح چنین دادخواستی را دارد؟

1-مالک اصلی ملک

به طور معمول، مالک اصلی ملکی که تحت رهن قرار گرفته، حق طرح دعوای ابطال سند رهنی را دارد. این شخص کسی است که در سند مالکیت به عنوان مالک اصلی ملک شناخته می‌شود.

2-ورثه مالک اصلی

در صورتی که مالک اصلی فوت کرده باشد، ورثه قانونی او می‌توانند با ارائه گواهی فوت و اسناد اثبات کننده ارث، درخواست ابطال سند رهنی را مطرح کنند.

3-سایر اشخاص ذینفع

در برخی موارد، اشخاص دیگری نیز ممکن است حق طرح دعوای ابطال سند رهنی را داشته باشند. به عنوان مثال:

  • همسر مالک: در صورتی که ملک مشترک باشد، همسر نیز می‌تواند در این دعوا شرکت کند.
  • سایر مالکان مشاع: اگر ملک مشاع باشد، سایر مالکان نیز می‌توانند در صورت وجود شرایط قانونی، درخواست ابطال سند رهنی را مطرح کنند.
  • طلبکاران دیگر: در صورتی که ملک تحت رهن چندین طلبکار باشد، طلبکاران دیگر ممکن است در صورتی که حقوق آن‌ها به خطر افتاده باشد، درخواست ابطال سند رهنی را مطرح کنند.

4-شرایط خاص

در برخی موارد خاص، ممکن است اشخاص دیگری نیز حق طرح دعوای ابطال سند رهنی را داشته باشند. برای مثال، اگر سند رهنی به صورت غیرقانونی یا با جعل تنظیم شده باشد، هر شخصی که از این موضوع اطلاع پیدا کند، می‌تواند درخواست ابطال آن را مطرح کند.

نمونه دادخواست ابطاف سند رهنی

خواهان: [نام و نام خانوادگی خواهان]
نشانی: [آدرس خواهان]

خوانده: [نام و نام خانوادگی خوانده]
نشانی: [آدرس خوانده]

وکیل یا نماینده قانونی (در صورت وجود): [نام و نام خانوادگی وکیل یا نماینده قانونی]
نشانی: [آدرس وکیل یا نماینده قانونی]

موضوع دادخواست: درخواست ابطال سند رهنی

شرح دادخواست:

ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی شهرستان [نام شهرستان]

با سلام و احترام،

اینجانب، [نام و نام خانوادگی خواهان] به موجب این دادخواست، درخواست ابطال سند رهنی شماره [شماره سند] مورخ [تاریخ تنظیم سند] را دارم. موارد زیر جهت استحضار و بررسی تقدیم حضور می‌گردد:

  1. مشخصات سند رهنی:
    • سند رهنی شماره: [شماره سند]
    • تاریخ تنظیم: [تاریخ تنظیم سند]
    • محل تنظیم: دفترخانه شماره [شماره دفترخانه]
  2. توضیحات و دلایل ابطال:
    • [شرح کامل دلایل ابطال سند، مانند عدم رعایت شرایط قانونی، اشتباهات در تنظیم سند، اتمام مهلت رهن، عدم اعتبار قانونی، تخلف از مفاد قرارداد، و غیره.]
    • [ذکر هرگونه شواهد و مستندات مرتبط]
  3. دلایل قانونی:
    • استناد به مواد [ذکر مواد قانونی مرتبط، مثلاً ماده 10 قانون مدنی در مورد اعتبار قراردادهای خصوصی، یا مواد مربوط به رهن و معاملات اموال غیر منقول در قانون مدنی]
    • توضیحات قانونی مرتبط با شرایط ابطال سند رهنی.
  4. درخواست‌ها:
    • درخواست ابطال سند رهنی شماره [شماره سند]
    • درخواست ثبت دستور موقت جهت جلوگیری از هرگونه نقل و انتقال یا اقدامات مرتبط با سند مذکور تا زمان صدور حکم نهایی

شواهد و مدارک پیوست:

  1. کپی سند رهنی شماره [شماره سند]
  2. مدارک شناسایی خواهان
  3. مدارک مرتبط با دلایل ابطال
  4. [هرگونه مدارک و مستندات دیگر]

با تشکر و تقدیم احترام

امضاء خواهان: [امضاء]
تاریخ: [تاریخ]

مزایای دریافت مشاوره از وکیل برای ابطال سند رهنی

ابطال سند رهنی یک فرایند حقوقی پیچیده است که نیازمند دانش تخصصی در حوزه قوانین ملکی و بانکی است. به همین دلیل، دریافت مشاوره از یک وکیل متخصص در این زمینه بسیار توصیه می‌شود. در ادامه به برخی از مهم‌ترین مزایای دریافت مشاوره از وکیل برای ابطال سند رهنی اشاره می‌شود:

آگاهی از حقوق قانونی: یک وکیل متخصص می‌تواند به شما کمک کند تا از حقوق قانونی خود به طور کامل آگاه شوید. او با بررسی دقیق پرونده شما و قوانین مرتبط، بهترین راهکار را برای ابطال سند رهنی پیشنهاد می‌دهد. همچنین، وکیل می‌تواند شما را از عواقب احتمالی هر اقدامی آگاه کند.

تنظیم صحیح دادخواست: تنظیم دادخواست ابطال سند رهنی نیازمند رعایت دقیق تشریفات قانونی و ارائه ادله قوی است. یک وکیل با تجربه می‌تواند دادخواستی جامع و مستند را برای شما تنظیم کند که شانس موفقیت شما را در دادگاه افزایش دهد.

سخن پایانی

همانطور که در این مقاله بررسی شد، ابطال سند رهنی، فرایندی حقوقی است که به دلایل مختلفی ممکن است مطرح شود. با این حال، این فرایند به دلیل پیچیدگی‌های قانونی و فنی آن، نیازمند دانش تخصصی و تجربه وکلا است. بنابراین، توصیه می‌شود که افراد در مواجهه با چنین مواردی، به صورت انفرادی اقدام نکنند و از مشاوره و همراهی یک وکیل متخصص بهره‌مند شوند.

تفاوت ابطال سند رهنی با فک رهن چیست؟

 ابطال سند رهنی از اعتبار ساقط کردن سند رهنی به خاطر موارد قانونی است اما فک رهن، آزاد کردن مال در رهن، بعد از پرداخت بدهی است.

مراحل ابطال سند رهنی در گرو بانک چیست؟

مراحل ابطال سند رهنی شامل جمع آوری مدارک پرداخت و اسناد مرتبط با آن است و در مرحله بعد فرد باید دادخواست ابطال سند رهنی را تنظیم کرده و به دادگاه تقدیم کند. دادگاه موارد و مشکلات قانونی و یا اسناد پرداختی را مطالعه کرده و حکم صادر می‌کند.

کارشناس حقوقی ایران وکلا
تیم تحریریه ایران وکلا
تیم تحریریه "ایران وکلا" شامل نویسندگان با سابقه در نوشتن مقالات حقوقی و وکلا به‌عنوان مشاور حقوقی می‌شود؛ وکلا در تیم تحریریه در کنار نویسندگان حضور مستمر داشته و بر موارد حقوقی درج شده در مقالات، نظارت دارند.
دیدگاهتان را بنویسید

  • image author
    سمیرا
    آذر ۷, ۱۴۰۳

    سلام و درود
    اگه ملک برای مزایده گذاشته بشه، می‌شه جلوی فروشش رو گرفت؟